اگر بخواهیم درباره کاربرد دخمه در گذشته صحبت کنیم، باید از دوران ایران باستان شروع کنیم. بر اساس شواهد به نظر می‌رسد که در دوران باستان اجساد را در در مکانی دور از دسترس رها می‌کردند و چیزی با عنوان دخمه وجود نداشته است.
دخمه زرتشتیان یا برج خاموشان یکی از آثار دین زرتشت در جنوب شرق یزد است که سده‌ها پیش برای تدفین مردگان ساخته شد و امروزه یکی از آثار شاخص زرتشتیان در ایران به شمار می‌رود.
چرا زرتشتیان دخمه‌ها را به وجود آوردند؟
با توجه به اعتقادات زرتشتیان در خصوص نجس اجساد و اهمیت عنصر مقدس خاک، امکان دفن مردگان وجود نداشت، برای همین از دخمه‌ها استفاده می‌شد. زرتشتیان اجساد را در دخمه قرار می‌دادند تا توسط حیوانات و پرندگان در کم‌ترین زمان ممکن خورده شوند و از بین بروند. در نهایت استخوان‌های باقی‌مانده را در محل خاصی نگهداری می‌کردند.
نحوه دفن مردگان در دخمه‌ها
مراسم تدفین مردگان در دخمه زرتشتیان یزد از لحظه مرگ تا رسیدن جسم درگذشته به دخمه چند مرحله دارد.
پس از مرگ شخص، زرتشتیان به رسم همیشه لباس سفید به تن می‌کنند و کسی عزاداری نمی‌کند، زیرا مرگ را پایان زندگی نمی‌دانند.
در این آیین به بدن فرد مرده، نسا نیز گفته می‌شود و به افرادی که نسا را از خانه به دخمه می‌برند نساکش می‌گویند. اطرافیان فرد درگذشته، نسا را به خیله برده و مراسم و آیین‌های مذهبی خود را به‌جا می‌آوردند. همان‌طور که پیش از این گفتم، هر روستا خیله مخصوص خود را داشت. خیله محلی برای استراحت اطرافیان نیز به‌شمار می‌رفت، چون مسیر روستا تا دخمه طولانی بود.
پس از برگزاری مراسم‌ها، جسد را به سالار تحویل می‌دادند. سالار آن را به دخمه می‌برد، کفن آن را باز می‌کرد و از دخمه خارج می‌شد. پرندگان در مدت زمان کوتاهی چیزی از نسا باقی نمی‌گذاشتند.
بعد از اینکه جسد به‌طور کامل از بین رفت و تعداد مردگان در دخمه به 10،12 نفر رسید، استخوان‌های باقی‌مانده توسط مسئول دخمه جمع‌آوری و داخل استودان ریخته می‌شد. جالب است بدانید که در دوره‌های مشخصی دخمه را با آهک و گوگرد پاک‌سازی می‌کردند. طی این پاک‌سازی استخوان‌های باقی‌مانده به خاکستر تبدیل شده و با باران شسته می‌شدند.
بهترین زمان بازدید از دخمه زرتشتیان
با توجه به اینکه یزد در مناطق گرمسیر ایران قرار گرفته، بهترین زمان برای سفر به یزد و بازدید از دخمه زرتشتیان یزد از اوایل اسفند تا اواخر اردیبهشت است. اگر از گرما فرار هستید، حواستان باشد که متوسط دمای این شهر از خرداد تا پایان شهریور بین 29 تا 30 درجه است.
0 دیدگاه