دلایل لبخند زدن نوزادان در خواب

به گزارش پارسینه؛ تا زمانی که تحقیقات بیشتری انجام نشود، گفتن دقیق دلیل لبخند زدن نوزادان در خواب دشوار است. تا کنون شواهد متناقض بوده است و دلایل لبخند زدن در خواب ممکن است بسته به سن نوزاد و مرحله‌ای از خواب که در آن قرار دارند متفاوت باشد.

خواب حرکتی سریع چشم (REM) یا خواب فعال

بیشتر لبخندهایی که نوزادان در خواب دارند، به نظر می‌رسد در زمانی رخ می‌دهد که چشم‌ها به سرعت حرکت می‌کنند، همانطور که در هنگام خواب دیدن اتفاق می‌افتد. مطالعات نشان می‌دهند که بزرگسالان در پاسخ به تصاویر مثبت خواب به لبخند می‌زنند، اما دشوار است بگوییم آیا این برای نوزادان هم صدق می‌کند.

چرخه خواب نوزادان از سه مرحله خواب تشکیل شده است: خواب آرام، خواب نامشخص و خواب فعال. خواب فعال مشابه مرحله خواب حرکتی سریع چشم (REM) در بزرگسالان است، زمانی که معمولاً افراد خواب می‌بینند. در طول خواب REM، امواج مغزی سریع‌تر می‌شوند، چشم‌ها زیر پلک‌های بسته به سرعت حرکت می‌کنند و بیشتر عضلات به طور موقت فلج می‌شوند تا فرد در حین خواب حرکت نکند.

یک تفاوت عمده بین خواب فعال و خواب REM بزرگسالان این است که نوزادان در طول خواب فعال فلج نمی‌شوند. در هنگام خواب فعال، نوزاد ممکن است تکان بخورد، حرکات مکیدن انجام دهد، اعضای بدنش را حرکت دهد، لبخند بزند یا اخم کند. محققان مشاهده کرده‌اند که نوزادان گاهی اوقات در خواب REM چهره‌هایی با عبارات پیچیده می‌سازند، حتی قبل از آن که این عبارات را در هنگام بیداری نشان دهند. به همین دلیل، ممکن است اولین لبخند نوزاد در خواب رخ دهد.

تحقیقات قدیمی‌تر لبخند زدن نوزادان در خواب را به عنوان یک واکنش انعکاسی توصیف کرده‌اند. مطالعات نشان می‌دهند که لبخندهای فعال در خواب از کورتکس مغز، قسمت خارجی مغز، تولید می‌شوند. محققان معتقدند که لبخندهای خودبه‌خودی که در خواب اتفاق می‌افتند، ممکن است به توسعه عضلات مورد استفاده برای لبخند زدن کمک کنند و زمینه‌سازی برای لبخند و خنده در طول رشد کودک باشند.

آیا لبخند یا خنده نوزاد می‌تواند باعث نگرانی شود؟

در موارد نادر، نوزاد ممکن است به دلیل تشنج ژلاستیک (Gelastic Seizure) بخندد. تشنج‌های ژلاستیک یک نوع بسیار نادر از تشنج‌ها هستند که باعث می‌شود فرد بدون کنترل بخندد، اما معمولاً بدون لذت یا خوشحالی که معمولاً با خنده همراه است. یک‌سوم از افرادی که این نوع تشنج‌ها را تجربه می‌کنند، اولین بار آن را در دوران نوزادی تجربه می‌کنند.

نوزادان ممکن است هنگام نزدیک شدن به خواب دچار تشنج ژلاستیک شوند. اگر این تشنج در خواب رخ دهد، نوزاد ممکن است از خواب بیدار شود و پس از اتمام تشنج دوباره به خواب برود. تشنج‌های ژلاستیک معمولاً فقط 10 یا 20 ثانیه طول می‌کشند و ممکن است با علائم دیگری مانند چرخیدن، خرخر کردن یا مکیدن لب همراه باشند.

والدینی که علائم نگران‌کننده‌ای در نوزاد خود مشاهده می‌کنند، باید با پزشک کودک مشورت کنند، که در صورت لزوم می‌تواند آنها را به یک متخصص ارجاع دهد.

زمان شروع لبخند نوزادها

نوزادها ممکن است بلافاصله پس از تولد شروع به لبخند کردن کنند. با این حال، لبخند نوزادان معمولاً یک پاسخ رفلکسی به احساسات داخلی جسمی مانند گاز یا گرسنگی است. این در تضاد با لبخند بزرگسالان است که نشان‌دهنده لذت و خوشحالی است. کارشناسان نمی‌توانند به طور قطعی بگویند که آیا لبخند نوزاد نشان‌دهنده احساسی خاص در آن‌ها است یا نه.

در کل، حرکات صورت نوزادان ممکن است لزوماً به معنای همان احساسات در بزرگسالان نباشد. به عنوان مثال، گاهی اوقات نوزادان به نظر می‌رسد که می‌خندند، در حالی که در واقع ناراحت هستند، یا ممکن است عضلات گونه‌هایشان به عنوان یک واکنش رفلکسی به لمس شدن توسط کسی بالا برود. حتی در نوزادان بزرگتر تا یک سالگی، لبخندها لزوماً به معنی خوشحالی نیستند.

نوزادان معمولاً اولین لبخند کامل خود را زمانی که حدود 2 ماهه می‌شوند تولید می‌کنند. این نوع لبخند، که به آن "لبخند اجتماعی" گفته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که نوزاد از آن برای برقراری ارتباط با مراقبین خود استفاده می‌کند. لبخندهای اجتماعی همزمان با دیگر حرکات صورت احساسی در نوزادان توسعه می‌یابند.

پس از یادگیری لبخند زدن، نوزادان می‌توانند ارتباط بهتری با بزرگترها برقرار کنند. در ابتدا، نوزادها ممکن است لبخند اجتماعی را بدون نگاه مستقیم به فرد تولید کنند، اما این کاملاً طبیعی است. با گذشت زمان، آن‌ها باید توانایی نگاه کردن به چشم‌های افراد را تقویت کنند.

زمانی که یک نوزاد در خواب REM لبخند می‌زند، بیشتر کارشناسان معتقدند که این لبخند یک لبخند خودبخود است و نه لبخند اجتماعی. این لبخندهای خودبخود معمولاً با دهان بسته هستند. بر خلاف آن، زمانی که نوزاد شروع به لبخند زدن اجتماعی در هنگام بیداری می‌کند، این لبخندها معمولاً با دهان باز هستند و به عنوان لبخندهای واقعی‌تر شناخته می‌شوند. با این حال، برخی از مطالعات لبخندهای نوع اجتماعی را در نوزادان در طول خواب فعال مشاهده کرده‌اند.

چگونه یک نوزاد را تشویق به لبخند زدن کنیم

انجام اقداماتی که نشان دهد نوزاد مورد محبت قرار می‌گیرد، می‌تواند به تحریک لبخندهای اولیه آن‌ها کمک کند. با این حال، گرچه نوزادان در طول سال اول زندگی خود به چندین مرحله رشد می‌رسند — از جمله لبخند زدن — همه نوزادان این مراحل را هم‌زمان طی نمی‌کنند.

لبخند نوزاد یک ابزار اجتماعی مهم است که به آن‌ها کمک می‌کند احساسات مثبت خود را بیان کنند و با مراقبین خود ارتباط برقرار کنند. نوزادان متوجه می‌شوند که وقتی مراقبینشان به آن‌ها توجه می‌کنند، لبخند می‌زنند. مراقبین اصلی و خواهر و برادرها ممکن است لبخندهای بیشتری دریافت کنند، در حالی که خانواده و دوستان دورتر ممکن است ابتدا نیاز به زمان داشته باشند تا نوزاد به آن‌ها عادت کند.

لبخند زدن به نوزاد هنگام لبخند زدن او و مراقبت از نیازهایش می‌تواند به او احساس امنیت و اعتماد به نفس بدهد و کمک می‌کند تا پایه‌گذاری مهارت‌های اجتماعی در زندگی آینده شکل بگیرد. همچنین نوزادان می‌توانند زمانی که مراقبینشان خوشحال نیستند، این را تشخیص دهند. تحقیقات نشان داده‌اند که نوزادان زمانی که مراقبینشان دچار افسردگی یا اضطراب هستند، کمتر لبخند می‌زنند و کمتر می‌خندند.

راه‌هایی برای تشویق نوزاد به لبخند زدن عبارتند از:

• انجام حرکات صورت بامزه یا بیرون آوردن زبان
• لبخند زدن به نوزاد
• آواز خواندن یا صحبت کردن با صدای بلند و شاد
• قلقلک دادن نوزاد

به طور کلی، لبخند نوزادها اغلب با خواب مرتبط است. تحقیقات نشان داده‌اند که نوزادانی که با والدین خود در زمان خواب ارتباط برقرار می‌کنند، معمولاً بهتر می‌خوابند، زیرا احساس اعتماد و امنیت بیشتری دارند.

روتین‌های خواب که به مراقبین کمک می‌کند تا با نوزاد ارتباط برقرار کنند، شامل آواز خواندن لالایی، شیر دادن یا در آغوش گرفتن است. تعامل با نوزاد زمانی که او در حال خواب است به نظر نمی‌رسد که باعث لبخند زدن بیشتر او شود.

همه نوزادان در یک زمان لبخند نمی‌زنند. با این حال، اگر نوزاد شما تا سن 3 ماهگی لبخند نمی‌زند، اگر دیگر مراحل رشدی را نگذرانده است یا اگر هر علامت نگران‌کننده دیگری را مشاهده کردید، بهتر است این موضوع را با پزشک کودک خود در میان بگذارید.