شبکه‌های اجتماعی و بدن‌های غیرواقعی؛ عامل رشد اختلال تصویر بدن

بیگورکسیا یا دیس‌مورفیای عضلانی، اختلالی کمتر شناخته‌شده اما رو به رشد در میان پسران و جوانان است. فشار شبکه‌های اجتماعی و الگوهای غیرواقعی بدن، این مشکل روانی را به یکی از نگرانی‌های جدی والدین و متخصصان تبدیل کرده است.
شبکه‌های اجتماعی و بدن‌های غیرواقعی؛ عامل رشد اختلال تصویر بدن

به گزارش پارسینه به نقل از huff post.com، امروزه والدین معمولاً از مشکلات سلامت روان مرتبط با تصویر بدن، مانند اختلالات شایعی چون بی‌اشتهایی عصبی (آنورکسیا)، آگاه هستند. اما کارشناسان هشدار می‌دهند که یک مشکل کمتر شناخته‌شده، به‌ویژه در میان پسران، رو به افزایش است: دیس‌مورفیای عضلانی یا همان «بیگورکسیا».  

 

بیگورکسیا چیست؟  

بیگورکسیا یک اختلال روان‌شناختی و نوعی اختلال دیس‌مورفیای بدن است که شامل تصویر ذهنی تحریف‌شده‌ای از بدن می‌شود؛ تمرکز آن به‌طور خاص بر اندازه عضلات و ظاهر فیزیکی است. فرد مبتلا وسواس دارد که عضلانی‌تر شود و دائماً نگران است که بدنش به‌اندازه کافی قوی نیست، حتی اگر در واقع اندامی شبیه بدن‌سازان حرفه‌ای داشته باشد.  

دیگران چه می خوانند:
 

کارشناسان توضیح می‌دهند که افراد مبتلا اغلب تصور نادرستی از بدن خود دارند و فکر می‌کنند کوچک‌تر یا کم‌عضله‌تر از واقعیت هستند. این باور می‌تواند به رفتارهای ناسالمی مانند ورزش وسواس‌گونه یا تغییر رژیم غذایی برای رسیدن به کمترین میزان چربی بدن منجر شود.  

 

 

شیوع و آمار 

هرچند این اختلال می‌تواند هر کسی را درگیر کند، اما در مردان شایع‌تر است. پژوهشی در سال 2019 نشان داد که 22٪ از پسران نوجوان درگیر رفتارهای تغذیه‌ای ناسالم با هدف افزایش حجم عضلات یا وزن بوده‌اند؛ استفاده از مکمل‌ها، تغییر رژیم غذایی و حتی مصرف استروئیدها در میان جوانان رایج گزارش شده است. مطالعات اخیر در کانادا نیز نشان داده‌اند که بستری شدن مردان مبتلا به اختلالات خوردن از سال 2002 به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.  

 

دلایل و عوامل خطر 

عوامل زیستی، روان‌شناختی و اجتماعی-فرهنگی می‌توانند در بروز بیگورکسیا نقش داشته باشند. سابقه خانوادگی مشکلات روانی، اعتمادبه‌نفس پایین، کمال‌گرایی یا گرایش‌های وسواس‌گونه احتمال ابتلا را بیشتر می‌کند. همچنین، تجربه‌های آسیب‌زا و قلدری از عوامل خطر هستند. ورزشکاران بدن‌ساز یا کسانی که برای تغییر ظاهر بدن وزنه می‌زنند، بیش از دیگران در معرض خطر قرار دارند.  

 

نقش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی  

یکی از بزرگ‌ترین عوامل افزایش بیگورکسیا، گسترش شبکه‌های اجتماعی است. جوانان نه‌تنها تصاویر بدن‌های ایده‌آل را مصرف می‌کنند، بلکه تحت فشارند تا خودشان نیز محتوای مشابه تولید کنند. مقایسه دائمی با بدن‌های ایده‌آل در صفحات اینفلوئنسرها می‌تواند به نارضایتی از بدن و بیگورکسیا منجر شود.  

تصاویر فیلترشده، زاویه‌های خاص، آرایش و ویرایش دیجیتال، واقعیت را تحریف می‌کنند و نوجوانان در معرض نسخه‌های غیرواقعی و دست‌کاری‌شده از بدن انسان قرار می‌گیرند. این امر می‌تواند به بحران روانی جدی منجر شود.  

 

راهکارهای والدین 

- مصرف شبکه‌های اجتماعی را محدود کنید و درباره محتوایی که فرزندتان می‌بیند با او گفت‌وگو کنید.  

- ارزش‌هایی فراتر از ظاهر جسمانی مانند مهربانی، خلاقیت و شوخ‌طبعی را برجسته کنید.  

- الگوی مثبت باشید؛ نگرش سالم نسبت به بدن خود نشان دهید.  

- درباره تنوع بدن‌ها صحبت کنید و آن را ارزشمند بدانید.  

- هنگام مواجهه فرزند با تصاویر بدن‌های مشهور، واقعیت پشت آن‌ها را توضیح دهید (مانند رژیم‌های سخت یا تمرین‌های غیرعادی بازیگران).  

- اگر نشانه‌هایی از وسواس نسبت به وزن، غذا یا ورزش مشاهده کردید، سریعاً مداخله کنید.  

 

نشانه‌های هشدار 

پسرانی که تمام وقت خود را صرف ورزش می‌کنند، احساس گناه دارند اگر به باشگاه نروند، یا دیگر با خانواده و دوستان غذا نمی‌خورند، ممکن است درگیر بیگورکسیا باشند.  

 

درمان و حمایت  

اگر والدین مشکوک به ابتلای فرزندشان هستند، باید بدانند که تنها نیستند و منابع حمایتی وجود دارد. بهترین راه، مراجعه به تیمی متشکل از متخصصان سلامت روان، پزشکان و متخصصان تغذیه است. درمان زودهنگام بسیار حیاتی است؛ زیرا اگر بی‌توجه رها شود، پیامدهای آن می‌تواند زندگی فرد را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار میدهد.

شبکه‌های اجتماعی و بدن‌های غیرواقعی؛ عامل رشد اختلال تصویر بدن

اخبار وبگردی:

آیا این خبر مفید بود؟